Hij werd door toptrainer Louis van Gaal bij de selectie van het eerste elftal van Ajax gehaald, had Jari Litmanen als zijn grote leermeester en speelde samen met Laudrup (eerst met Michael, later met Brian) bij de Nederlandse recordkampioen. Richard Knopper (Den Haag, 29 augustus 1977) boft met een carrière waarin deze namen een rol vertolken. Een carrière, bovendien, waar menig jonge voetballer vast jaloers op zal zijn. Al rijst dan nog wel de vraag in hoeverre de huidige voetballende jeugd de Finse ex-voetballer Litmanen kent. Deze Nederlandse voetbaljeugd komt dagelijks bij Knopper over de vloer op het terrein van de Rooms Katholieke Sportvereniging GDA in Den Haag. Daar runt het Ajax-Talent van het Jaar 1999 een voetbalschool met de naam Richard Knopper Football Academy.

GDA staat voor Gabriele dell'Addolorata, een Italiaanse heilige die leefde in de 19^e eeuw. Zelf heeft Knopper niet zo héél veel op met Italië. Ja, af en toe eet hij bruschetta of verse Italiaanse pasta, maar dat is het dan ook wel. De Hagenees heeft meer met Griekenland, het land waar hij één jaar woonde toen hij twintig jaar geleden op huurbasis voor Aris Thessaloniki uitkwam. Bijna jaarlijks keert hij terug om de mensen van toen even op te zoeken. Die mensen waren destijds belangrijk voor hem – dat was het jaar in Griekenland überhaupt – en dus laat de oud-voetballer zich graag van zijn meest menselijke kant zien. Dat typeert Knopper, een man die Van Gaals ‘totale mensprincipe’ dan ook zeker omarmt. Deze Louis van Gaal, evenals Co Adriaanse en Edward Sturing, inspireerden de voormalig nummer 10 van Ajax. Qua discipline, maar ook als mens. Tijdens zijn spelerscarrière, die hem naast Ajax en FC Aris ook langs clubs als ADO Den Haag, Heerenveen en Vitesse loodste, wist Knopper al dat het trainersvak, vooral binnen het jeugdvoetbal, hem aantrok.       

Topscorer
Knopper groeide op in de Haagse Bomenbuurt, een volkswijk. Doch een goede buurt, waar Knopper een fijne jeugd had. Na de lagere school ging hij naar het Segbroek College: een school die bekendstaat om haar topsporttalent-programma en dus was deze keuze vanzelfsprekend. Knopper kwam in die tijd uit voor de jeugdopleiding van Feyenoord. Na een havo/vwo-brugklas, twee jaar havo en uiteindelijk mavo-4, verliet Knopper de school na vier jaar. Het moet toen medio 1993 zijn geweest. Dat was ook het jaar waarin hij overstapte naar Ajax en op jeugdcomplex Voorland kwam te spelen. Ajax huisde destijds nog in Watergraafsmeer. In het seizoen 1999/2000 brak hij door bij Ajax – een persoonlijk topjaar in het befaamde rood-wit, waarin hij zelfs topscorer van de Amsterdamse grootmacht werd. Toen raakte hij echter geblesseerd en was hij vijftien maanden out. “Achteraf bleek dat ik mijn enkel van binnen gebroken had”, herinnert Knopper zich al te goed. “Verschillende botsplinters zweefden door mijn voet, wat enorm veel pijn gaf.” Eenmaal terug, ruim een jaar later, stond iemand anders op Knoppers nummer 10-positie bij De Godenzonen. Ene Rafael van der Vaart.   

Dat was toen. Nu runt de 46-jarige Knopper een eigen voetbalschool, op het bosrijke Sportpark Madestein in het Haagse Loosduinen. Groen is hier dé kleur, al speelt bespeler GDA net als Ajax in de kleuren rood en wit. Guus Hiddink, oud-trainer van PSV, zou kunnen beamen dat het hier op De Herdgang lijkt: het rustieke en eveneens met bomen omgeven trainingscomplex van de Eindhovenaren. De voetbalschool van Knopper is voor iedereen: voor elk niveau en voor elke leeftijd biedt de Richard Knopper Football Academy gepaste trainingen in subgroepen aan. Maar wat ook geldt: oud genoeg is goed genoeg. “Iemand van pas 8 jaar oud kan meetrainen met de groep van 10 en 11-jarigen, als hij die uitdaging nodig heeft”, stelt Knopper. “Dat is een stukje Ajax-filosofie van mijn academie.”

Functioneel tweebenig
De jongste telg binnen de academie is slechts 4 jaar oud, maar de oud-Ajacied traint ook senioren van clubs uit de Tweede Divisie en zelfs enkele profs, die tijdens de zomerstop fit willen blijven. De spelers uit de Tweede Divisie zijn spelers in de leeftijdscategorie van 19 tot 23 jaar oud, die iets beter willen worden om eventueel nog een stap hogerop te maken. De voetbalschool aan de Madesteinweg vestigt de aandacht dan met name op onderontwikkelde technische vaardigheden, zoals passing, tweebenigheid en afwerking, maar naast deze technische pijlers komen ook fysieke, mentale en tactische aspecten terug. Een totaalplaatje dus. “De technische aspecten zijn vaak niet goed getraind of aangeleerd bij de hedendaagse voetbaljeugd”, weet Knopper. “En daardoor missen deze spelers vaak net de boot naar het profvoetbal. Ik gun ze dat ik ze dat ene procentje extra wél kan geven”, zegt de oud-prof, die zelf functioneel tweebenig zegt te zijn. Tegelijkertijd benadrukt hij dat het niet alléén om kwaliteit bijbrengen gaat. Ook het bijbrengen van mentaliteit is immers belangrijk, iets waar de huidige generatie meer dan ooit baat bij heeft. Deze Richard Knopper-methode werpt bovendien zo zijn vruchten af: spelers die extra trainden bij de Haagse voetbalschool, maakten onlangs fraaie transfers naar verschillende profclubs. Bovendien weten bekende profs de voetbalschool ook al te vinden. Zo stond Sem Steijn (FC Twente) vorig jaar zomer op de stoep. De middenvelder kreeg er een aantal privétrainingen van Knopper.

Visie
De academie is groeiende. Booming, zoals Knopper liever zelf zegt. Uit Den Haag en omstreken (maar ook uit Enschede) stromen de aanmeldingen binnen van voetballers die zowel via privétrainingen als groepstrainingen hun voetbalkwaliteiten willen komen verbeteren. In de toekomst wenst Knopper wel wat meer verspreid door het land te zitten. Hierbij is wel van belang, weet de oud-prof, dat iedereen op elke vestiging van de Richard Knopper Football Academy zou moeten werken volgens één heldere visie. Knopper: “Onze visie is dat voetballers tweebenig getraind moeten worden, daarnaast moet de intensiteit op trainingen héél hoog zijn – dus constant bezig zijn, veel herhaling en weinig stilstaan, dat we veel trainen in competitieverband en dat alles gekoppeld wordt aan technische, tactische, fysieke en mentale trainingsvormen.” Onder fysieke trainingsvormen verstaat de voetbalschooleigenaar niet zozeer krachttraining, maar vormen om goed te leren bewegen. Performance coach Ted de Man doet specifieke trainingsvormen om de coördinatie, motoriek en loopsnelheid van de leden van de voetbalschool te verbeteren. Ook laat hij hen voor de fysieke weerstand veel één-tegen-één of twee-tegen-twee spelen.

De trainingen in Den Haag zijn doordeweeks en op zondag. Op zaterdagochtenden zet Knopper soms vroeg zijn wekker en struint hij de velden af om te kijken hoe zijn pupillen het ervan af brengen. Een vleugje Van Gaal komt hier om de hoek kijken, omdat dít een aspect van het totale-mensprincipe is. “Het is leuk om deel uit te maken van een proces dat je samen doet en waar je allebei honderd procent voor gaat”, beweert Knopper. Maar iets beloven over een vervolgstap, doet hij niet. “Ik garandeer dat de spelers in mijn academie altijd beter worden,”, begint hij, “maar ik beloof ouders nóóít stages bij clubs. Of dat hun zoon binnen een bepaalde periode bij een betaalde voetbalorganisatie komt te spelen.”

Toch is een vrije zaterdag ook wel eens lekker. “Ik ben voor het eerst in 45 jaar echt vrij op zaterdag. Dat is het fijne aan ondernemer zijn.” Op vrijdagavond is Knopper dan ook degene die er met zijn vrouw op uittrekt; op de vrije zaterdag is het gezin dan vaak ergens in de stad te vinden. Knopper geniet dus van zijn ondernemerschap. Hij kan op vakantie wanneer hij wil en ervaart niet de druk van een hoofdtrainer, want dat is een job waar – misschien meer dan ooit – enorm veel bij komt kijken. Knopper: “Ik heb totaal geen stress, want ik doe iedere dag wat ik leuk vind.” Het helpt Knopper wellicht dat hij zichzelf ook niet als ‘de baas’ ziet. Daarnaast ziet hij de trainers van zijn academie niet als ‘zijn personeel’. Naast performance coach De Man zijn ook Levi Schwiebbe, Sjaak Polak, Robert Zwinkels, Marcel Koning (allen oud-profs), Ronald Samson, Benji Bianchi en Burak Uyar goud waard voor de Richard Knopper Football Academy én de motor achter het grote succes van de voetbalschool. Dit achttal trainers heeft veel trainerservaring bij BVO’s en dus worden op de voetbalschool in Den Haag vele trainingsvormen op BVO-niveau gehanteerd.           

Van Gaal
Wie goed naar Knopper luistert, hoort ook af en toe Van Gaal praten. De trainer en mens Van Gaal was al direct belangrijk voor Knopper en bovenal een gigantische leermeester. De Amsterdamse oud-trainer haalde Knopper bij het eerste elftal en toen Knopper 18 jaar oud was – en zichzelf eigenlijk nog maar een snotneus vond – regelde Van Gaal hoogstpersoonlijk voor hem een woning in Diemen. Het typeert de mens Van Gaal, vindt Knopper. Maar ook op het gebied van waarden is De IJzeren Tulp een voorbeeld voor de man uit de Haagse Bomenbuurt gebleken. Immers, ook Knopper staat als trainer op zijn strepen, is streng en resoluut, maar wel altijd fair. Abnormaal gedrag binnen de voetbalacademie wordt veroordeeld. Knopper: “Net als Co en Louis ben ik daar heel strikt in. Ga je buiten je boekje, krijg je één keer een waarschuwing. Gebeurt het daarna weer, is het exit.” Tegelijkertijd weet hij ook: iedere jonge voetballer heeft zijn eigen sleutel. Ook wéér zo’n les die Knopper leerde in Amsterdam. Iedereen is immers anders en dus is de juiste aanpak dat vaak ook. In Amsterdam werkte Knopper enkele jaren als jeugdtrainer. Eerst samen met Nordin Wooter bij Ajax O15 en O16, daarna met Dave Vos bij O17. Vos wordt in Amsterdam gezien als kroonprins van het trainersgilde en wordt assistent-trainer van de Italiaan Francesco Farioli. “Dave Vos is een hele goede trainer, heel gestructureerd en weet kennis heel goed over te brengen”, herinnert Knopper zich. Vos is, net als Van Gaal, Adriaanse, Michels en Hiddink, óók van oorsprong gymnastiekdocent. “Dat is het dus. Uit die categorie komen meerdere goede trainers voort. Al vind ik Slot (trainer zonder onderwijsachtergrond, red.) ook fantastisch.”

Knopper lijkt nu vooral verguld met trots. Omdat het met hem en met zijn voetbalschool zo goed gaat. “Ik ben trots op wat ik hier heb neergezet. Voetbal is echt mijn ding. Sommige voetbalscholen worden geleid door sjacheraars en zijn na één jaar klaar. Mijn voetbalschool groeit maar door”, beweert Knopper, die het vooral van mond-tot-mondreclame moet hebben. Ook in Gouda, op het terrein van SV Donk, is nu een Richard Knopper Football Academy actief. Tot minstens 2030 zit de voetbalschool in Den Haag bij R.K.S. GDA.